http://eticaretmag.com/turk-e-ticareti-kasim-ayina-kadar-dogal-dususe-devam-edecek/

Yayınlanma tarihi 03 Ekim 2012

Bankalararası Kart Merkezi’nin (BKM) Ağustos 2012 için paylaştığı verilere geçtiğimiz hafta kısacadeğinilmişti. Veriler bazıları tarafından pozitif, bazıları tarafından ise negatif olarak değerlendirildi. Daha anlamlı bir değerlendirme yapmak için ise büyük resme bakmak gerekiyor.

E-ticaret hacmi son yıllarda hızlı bir yükselişte. Aşağıdaki grafikte görüldüğü gibi 2011 yılında bir önceki yıla göre nominal olarak %50 artış kaydederken enflasyondan arındırılmış rakamlarla reel büyüme hacmi %36 oldu. 2012 yılında aynı artış oranını yakalayamasa da 2012 Ağustos sonuna kadar olan toplam e-ticaret hacminde, 2011 yılının aynı dönemine kıyasla nominal değerlerle %36’lık bir artış gerçekleşti. 2012 yılında ise Ağustos ayı sonuna kadar olan sürede, 8 aylık toplam e-ticaret hacmi 20.3 milyar TL’ye ulaştı. Geçtiğimiz aya kadar aylık ve dönemsel artış oranları geçerli olursa, 2012 yılında bu hacmin 31 milyar TL civarında olacağını tahmin ediyorum.

Tablo 1. Yıllara Göre Türkiye E-Ticaret Hacmi

Tablo 1. Veri kaynağı olarak BKM E-ticaret İstatistikleri kullanılmıştır. 2012 yılı tahmini yazara aittir.

E-ticaret hacmindeki yıllık artış oranlarına rağmen aylık bazda dalgalanmalar olduğu ve bazı aylarda çıkışların, bazı aylarda düşüşlerin ortaya çıktığı görünmekte. Aşağıdaki grafik 2005 yılından, içinde bulunduğumuz 2012 yılının Ağustos ayı sonuna kadar olan dalgalanmaları gösteriyor. 2009 yılından bu yana aylık dalgalanmalar benzer yönde eğilim göstermekte. Bu veriler ışığında, aynı alışveriş kategorilerini içeren verilerin, aynı hesaplama yöntemleriyle devam etmesi durumunda Ağustos ayında başlayan düşüşün Eylül, Ekim ve Kasım aylarında da devam edeceği görünüyor.

Tablo 1. Veri kaynağı olarak BKM E-ticaret İstatistikleri kullanılmıştır. Grafik yazara aittir.

E-ticaret rakamları bu yönde seyir gösterirken, TUİK’in en son araştırmasına göre Türkiye’de İnternet kullananların oranı Mart 2011-Mart 2012 arasını kapsayan dönemde %47,4 olarak gerçekleşmiş. Bunların %42,7′si bu yılın ilk üç ayı içinde İnternet kullananların oranıdır. İnternet kullananlar içinde alışveriş yapanların oranı ise yine aynı dönemler baz alındığında sırasıyla % 21,8 ve % 14,3’dür.

Birey sayısı olarak bakıldığında ülkemizde İnternet’ten son bir yıl içinde (Mart 2011-Mart 2012) alışveriş yapan bireylerin toplam nüfusa oranının %10,2 olduğu sonucuna varılabilir. Bu oran da yaklaşık 7,7 milyon kişiye karşılık gelmektedir. Geçen yıl ise bu oran %8 olarak gerçekleşmişti.

E-ticaret hacmi tüm dünyada artış göstermekte. Özellikle yurt dışına satış yapan firmaların sadece iç pazardaki değil dış pazarlardaki özellikle hedefledikleri pazarlardaki dijital alıcı potansiyelini dikkate almaları gerekir. Sektör bazında kırılımların önemli olduğu e-ticaret rakamları içinde sadece perakende ürünlerin olmadığını, bu rakamın içinde özelllikle havayolu ve ulaşım sektörünün, sanal pos üzerinden ödenen sigorta primleri ve vergi ödemelerinin olduğunu söylemekte yarar var.

Hangi ürün ve hizmetlerin İnternet üzerinden daha sıklıkla sipariş verildiği konusuna açıklık getirmek amacıyla Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TUİK) en son yayınladığı 2012 yılı araştırma sonuçları aşağıda Tablo 2’de verilmiştir. Bu tablodaki sonuçların bir araştırma bulgusuna dayandığı dikkatlerden kaçmamalıdır. Diğer bir ifadeyle BKM verileri İnternetten yapılan kartlı ödeme işlemlerine ait olup bankalar tarafından kayıt altına alınan verilerdir. Aşağıda verilen mal ve hizmet kırılımları ise Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Anketi çalışmasının sonucudur. Araştrmanın referans periyodu, 2012 yılı Ocak-Mart arasıdır. 16-74 yaş grubunda en az bir bireye sahip 12,806 hanede 39,992 kişinin verdiği cevaplar temel alınmıştır.

Tablo 2. İnternetten Sipariş Verilen Mal ve Hizmet Türleri (2012)

Kaynak: TUİK Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması 2012