E-dünya’da hemen her gün ortaya çıkan yenilikleri gözledikçe ve bunların arasında kendi mesleğim, işlerim ve iletişimim için bana yararlı olan yeni e-uygulamaları, sosyal ağ sitelerini kullandıkça, her geçen gün kalitesi artan içeriklere, değerli blog sitelerine eriştikçe, e-dünyadaki bu gelişmelerin KOBİ’ler için sunduğunu fırsatları KOBİLİFE dergisi okurlarıyla paylaşmak istiyorum.
İnternet ve mobil uygulamalar o kadar geniş bir yelpazede yenilikleri de birlikte getiriyor ki, belki de bunları anlatmak için bazı kategorilerde ele almakta yarar var. Örneğin, İnternetin en gerçek ve kabul görmüş faydası olan bilgiye erişim ilk temel kategorilerden birisi. İnternetin ortaya çıkmasıyla başlayan bilgiye erişimde son yıllarda yeni uygulamalar söz konusu. Bilgiyi arama işlevinde arama motorları ve aramayı kolaylaştıran ve isabetli kılan yazılımlar, akıllı İnternet uygulamaları önemli gelişmeler kaydetti. Elde edilen bilginin gerçekten aranan ve bulunması umulan, arayanın gerçekten ulaşmak istediği bilgi olmasının kişilere ve kurumlara kattığı değerin en önemlilerinden biri sağladığı zaman tasarrufu. Ürün ve hizmetini Web üstünden sunan taraf açısından ise hızlı erişilebilirliğin sağlanması ve iş potansiyelinin artması. Web 3.0 olarak isimlendirilen Semantik Web böyle bir özellikte. Web 3.0 uygulamaları henüz çok yeni. Önümüzdeki yıllarda işletmelere katacakları yeniliklerin benimsenmesi ve uygulanması için belki biraz daha zamana ihtiyaç var. Ancak, son yıllarda artan Web 2.0 uygulamalarıyla gelen yeniliklerden biri olan sosyal medyada var olmanın KOBİ’lere kazandıracakları konusunu yine KOBİLİFE dergisinin Ocak sayısında Pazarlama İletişiminde Bir Web 2.0 Uygulama Örneği başlığında ele almıştık.
Web 2.0 uygulamalarıyla gündemimize giren “Sosyal ağ siteleri”nin KOBİ’ler fayda sağlayacağı bir önemli özelliği daha söz konusu. Bu siteler üstünde kurulan iş bağlantıların, profesyonel ilişkilerin ortaya çıkışı çok yeni olmasa da, özellikle ülkemizde son yıllarda hatta aylarda önemi artan diğer bir yenilik. Örneğin Xing.com, iş bağlantılarıını yönetmek için platform sunan bir iş ağı sitesi. Ana sayfasında 8 milyon kişinin bu platformu kullandığı belirtiliyor. Almanya kökenli bu şirket Türkçe konuşan profesyonellere iş bağlantıları kurmaları için Türkçe menüsü ve arayüzleri olan sitesinden önemli fırsatlar sunuyor. Bu sitenin söz etmeye değer bir özelliği de Türk girişimcileri Çağlar ve Nihan Çolak Erol çifti tarafından kurulmuş olan ve Türkiye’nin ilk ve başarılı iş ağı sitesi olan cember.net’i satın almış olması. 2008 yılında 280 bine ulaşmış olan cember.net üyeleri de bu değişim ile birlikte Xing.com sitesi üstünden daha geniş ve küresel bir ağ sistemine dahil olma fırsatı elde ettiler. Bu sitenin sunduğu çok çeşitli fırsatlarla ilgili bilgilere siteden erişmek mümkün. Benzer iş kollarında veya benzer amaçları olan kişiler bir araya gelerek binlerce grup oluşturmuşlar. Bu gruplardan ilgili olanlara üye olmak KOBİ’lere önemli fırsatlar ve iş potansiyelleri sunabilir. Şirketlerinin profilini bu siteye kaydederek iş ağlarını genişletmeleri veya iş potansiyeli olan başka şirket profillerini, sitelerdeki güçlü arama özelliğiyle bularak iş bağlantılarını başlatmaları mümkün.
Benzer amaçla kurulmuş ve “güvenilir ilişki önemlidir” sloganı ile profesyoneller ve şirketler arasında iş ilişkileri başlatmak ve yürütmek amaçlı bir ağ kurmalarına olanak sağlayan bir diğer platform ise Linkedin.com. Sitesinde 200 ülkede 60 milyondan fazla üyeye sahip olduğunu belirtmiş. Örneğin bu sitede benim de üye olduğum bir grup olan “Turkish Business Network” üye sayısı 17.000’i aşmış durumda ve bu gurubun bünyesinde 18 ayrı alt grup kurulmuş durumda. Üye olduğum bu grupların bir bölümünde ben kendi adıma önemli faydalar elde ediyorum. İlgilendiğim konu ve sektörlerle ilgili tartışmaları izlemek ve yenilikleri, etkinlikleri takip etmek. Akademisyen veya sektörden arkadaşlarla seminer konferans vb. konularda bilgi alışverişinde bulunurken iletişimimi güçlendirmek. Ancak KOBİ’lerin ve profesyonellerin iş ilişkisi kurarak elde edeceği çok daha önemli faydalar söz konusu. Yine küçük bir örnek vermek gerekirse, işletmelerin ihtiyaç duydukları özelliklerde elemanları bu siteler aracılığıyla arayabiliyorlar. Üstelik benzer iş kollarında bir araya gelen grupların kendi konularıyla ilgili eleman ilanlarını gördüklerinde, çevrelerine duyurma ve daha isabetli eleman seçimine katkıda bulunma ihtimalleri daha fazla. Üye olduğum gruplarda verilen iş ilanlarını gördüğümde her seferinde eleman aramak için ne kadar isabetli bir platform seçmiş olduklarına şahit oluyorum. Örneğin İnternet Reklamcılığı konularıyla ilgili bir grubun üyelerine bu konuda iş arayanların veya eleman arayanların bir duyuru yayınlaması bu süreci kısaltıyor ve sonucu etkin kılıyor. Aynı durum, iş arayan veya değiştirmek isteyen profesyoneller için de geçerli. Üstelik bir kişiyi işe almak isterseniz o kişinin profilinin yanı sıra onun iş ve sosyal çevresinde yer alanlara da erişmeniz, incelemeniz ve ona göre değerlendirmeniz mümkün. Yeni ekonomi ustalarının, değer kıt olanla değil çok olanla yaratılıyor söyleminin anlamı bu olsa gerek. Ne kadar çok kişi ve topluluk, kuruluş ve işletme bir araya gelip ilişkilerini geliştirirse, yaratılan değer de o denli artıyor. İş ve sosyal bağlantıların İnternet sayesinde gelişmesini gözledikçe, iş hayatında kurulan ve fayda sağlayan ilişkilerin gelişme potansiyeli ve gücüne benzer bir durumun sosyal yaşamda da gerçekleşmesini arzu ederdim. Düşmanlıkların, gerginliklerin, hatta savaşların bu güçlü ve güvenilir ilişkiler sayesinde sonu gelir mi diye düşünüyor ve Polyanna’nın oynadığı mutluluk oyununa benzer bir umut yeşeriyor içimde…
İş ve ilişki ağları (network) öylesine gelişme potansiyeli gösteriyor ki bunlara bir örnekte uzaktan eğitim konusunda dünyanın dört bir yanından öğretmenler ve öğrencilerin ders alma ve ders verme işinde aracılık yapan, bir araya gelmelerine fırsat sağlayan platformlar söz konusu. İnternetin ruhuna uygun etkileşim ve paylaşım esaslı bu siteler teknolojik yenilikleri sitelerine entegre ederek hizmet sunuyorlar. Bu sitelerde sadece karşılıklı bilgi paylaşımı ya da durağan yapıdaki bilgiye erişim yok. Yukarda bahsettiğim gibi bilgiye erişimde son derece gelişmiş etkileşim ve iletişim yöntemleri var. Detaylı ve hızlı aramalar için çeşitli kıstaslara göre talep edilen bilgiye, iş ağlarına, gruplara erişim kolaylaştırılmış. İş ve profesyonel ilişkilerin geliştirildiği bu sosyal ağ sitelerin diğer e-ticaret sitelerinden veya işletmeler arası ilişkilerin kurulduğu elektronik pazaryerleri sitelerinden farklı bir yaklaşımı söz konusu. Kişi ya da kurumla daha samimi ve etkileşimli bir ilişki başlatırlırken o kişi ya da kurumların ilişkide oldukları diğer kişi ve kuruluşları da görmek mümkün. Bunlar kullanıcılara çok farklı değerler yaratıyor. Örneğin, e-ticaret sitelerinde veya elektronik pazar yerlerinde bir satıcı veya alıcının güvenilirliklerine göre derecelendirilmesi mümkün, fakat bu derecelendirmenin nasıl ve kimin tarafından yapıldığı anonim kalırken, sosyal mecralarda aynı platformda ilişki ve iletişim ağları içinde bulunan bir profesyonel bir diğer profesyoneli çok şeffaf bir dil ile tavsiye ediyor. Samimi ve dürüst paylaşımın getirdiği avantaj çok açık ortaya çıkabiliyor.
KOBİ’lere fayda sağlayacak ve yenilikler kategorisinde ele alınması gereken, sanal dünyanın bir diğer gerçek nimeti ise sayısı ve özellikle içerik kalitesi son yıllarda artan özel ve devlet eliyle kurulmuş KOBİ destek siteleri, portalları, blogları. Buralardan KOBİ’ler işine yarayacak bilgiler, ticari iş fırsatları sunulmakta. Bu sitelerin arasında birçok bankanın KOBİ’ler için geliştirdiği siteler var. Finansbak’ın sitesi kobifinans.com.tr, İş bankasının sitesi istekobi.com.tr sitesi, Garanti bankasının kobigaranti.com, TEB’in tebkobikulup.com.tr, Milliyet gazetesinin kobi.milliyet.com.tr siteleri KOBİ’lerin bilgi ihtiyaçlarını kaliteli içerikle karşılamanın yanı sıra, yeni müşteri bulabilecekleri ve yeni tedarikçi elde edebilecekleri platformlar sağlıyorlar. Elinizde bulunan KOBİLİFE dergisinin de geleneksel dergi olarak yayınlanmasının yanı sıra, Web sitesi üstünden de yayın yaparak online platormda da Kobi’lere erişim olanağı sağladığını burada tekrar vurgulamakta yarar var.
KOBİ’lere yönelik bankaların ve çeşitli kurumların geliştirdiği sitelerin yanısıra güvenilir bilgi kaynağı ve iş alternatifleri sunan kamu siteleri arasında igeme.gov.tr adresinde İhracatı Geliştirme Merkezi’nin sitesi var. Yine bu siteden de bağlantı verilen ve Birleşmiş Milletler tarafından geliştirilen Dünya Ticaret Noktaları Federasyonuna bağlı Ankara Ticaret Noktası, KOBİLİFE’ın Şubat sayısında KOBİ’lerin ihracat kapısı başlıklı yazıda anlatılan 26 dilde arama yapılabilen B2B arama motoru Europages, KOBİ’lere tartışmasız değer katacak diğer Web siteleri. Bunların ve birçok bezerinin yanısıra daha özel alanlarda dikey bir formatta yapılanan, devlet ve özellikle bankaların KOBİ’ler için geliştirdiği sitelerin ve sosyal ağlar içinde kurulan işbirliklerinin sağlayacağı faydaların KOBİ’ler tarafından hem takip edilmesi, hem de aktif olarak kullanılması gerekiyor. Bu KOBİ’lerin sahip ve yöneticilerinin asli görevi. Rekabetin her geçen gün arttığı pazarlarda sürdürülebilir bir rekabet avantajı elde etmenin önkoşulu.
Bilgi arttıkça ve çeşitlendikçe doğru, güvenilir ve işe yarayacak bilgiye erişim bir o kadar zorlaşıyor. Bilgiye erişimde kargaşayı çözmenin bir yolu da aranan bilginin ne olduğunun bilinçli bir şekilde belirlendikten sonra erişilmeye çalışılması. Elbette bilinçli aramanın da aynı şekilde arayana geri dönmesi şartıyla. Diğer bir ifadeyle, arama kelimesi, cümlesi ya da sorusu yazıldığında akıllı Web 3.0 olarak isimlendirilen Semantik Web uygulamalarıyla, içeriği aranan anlama uygun bir şekilde ekrana getirebilmesi. Aranan bilginin hangi amaç ve hangi nedenle aradığını kestirerek binlerce sayfa listelemek yerine adeta arayanın niyetini öngörüp ona uygun arama sonuçlarını karşısına çıkarması. Anahtar kelimelerle aramanın ötesinde akıllı arama uygulamalarına fırsat sağlayacak olan Web 3.0 uygulamalarında kişilerin aradıkları içeriklere erişimleri daha isabetli olacak. Web 3.0 teknolojisiyle, daha önce yapılan aramaları, arama motoru adeta zihninde tutarak arayanın aradığı bilgiye erişimini hızlandıracak. Örneğin içeriğin anlamına göre etiketlenmesi sonucunda kişinin özelliklerini ve daha önce yapmış olduğu arama patikalarını dikkate alan yazılımlar amaca uygun içeriğe erişimi kolaylaştıracak.
Sonuç olarak, İnternet ve bilişim teknolojilerinde yeniliklerin sonu gelmiyor. Web siteleri, dolayısıyla veri, bilgi, ticari işlem, iş ve profesyonel işbirlikleri büyük bir hızla artıyor. Mobil iletişimin güçleniyor ve yaygınlaşıyor. Sosyal ağ ve iletişim platformlarının çeşitleniyor. Profesyonel ilişkiler, iş ve ticari ilişkiler zaman ve mekan kısıtlaması tanımıyor. Sanal dünyada bunları daha hızlı ve güvenilir biçimde kurgulama fırsatları doğuyor. Teknolojik yeniliklerle gelen kullanıcı dostu uygulamalarla aranan ve beklenen bilgiye erişimin kolaylaşıyor. Öyleyse KOBİ’lerin sahip ve yöneticilerine tek bir şey kalıyor. Yukarda bir kısmı anlatılan sanal dünyanın gerçek nimetlerine kayıtsız kalmamak.