Elektronik pazarlama stratejileriyle ilgili çeşitli uygulama örneklerine yer verilen bu yazıya başlarken bu uygulamaların doğru anlaşılması için önemli bir hatırlatma yapmakta yarar var. Elektronik pazarlama uygulamaları sadece e-uygulamalardan ibaret değildir. Öncelikle pazarlamanın temel kurallarını bilmek gerekir. E-uygulamalar hakkında bilgi sahibi olmak gerekir. E-ticaretin ilk teknik adımlarından biri olan web sitesi kurma ve yönetme aşamasından daha ileri aşamalarına kadar örneğin ödeme ve güvenlik altyapısı oluşturma aşamasına kadar e-konular hakkında fikir sahibi olmak gerekir. Kısacası e-vizyonerlik başarılı e-pazarlama stratejileri geliştirmek için bir ön şart niteliğinde. Bunların yanı sıra Müşteri İlişkileri Yönetimi sürecinde müşteriyi tanımak, etkileşimli iletişim sayesinde müşteriyle birebir ilişki kurarak, ilişkiyi her iki tarafın yararına sürdürmek, değerli müşteriyi diğerlerinden ayırt etmek, bu konunun anlam ve öneminin anlaşılmasını kolaylaştıracaktır.

 Bu durum e-uygulamaların hayata geçirilmesi konusunda kendilerini yetersiz hisseden KOBİ sahiplerinin ve yöneticilerinin asla gözünü korkutmamalı. Mevcut bilgi ve yeteneklerinin teknolojiyi anlamaya yetmeyeceğine dair bir umutsuzluğa kapılmanın ne yazık ki bu çağda hiç yeri yok. Kurallarını İnternetin ve sosyal ağların oluşturduğu iletişim, etkileşim ve paylaşımın temelini oluşturduğu iş kurallarını öncelikle benimsemeye niyet etmeleri gerekiyor. Benimsemeye niyet etme tutumunu sergilemek için ise hepinizin takdir edeceği gibi detaylı bir seviyede teknik altyapıya ihtiyaç bulunmuyor. Eğer yöneticilerde niyet ve dönüşüm projelerine adanmışlık olursa en büyük engel de aşılmış oluyor.  Daha önceki yazılarımda da bahsettiğim gibi KOBİ yöneticilerinin dikkat etmesi gereken en önemli nokta bilgisayar ve İnternet okur yazarlıklarını geliştirmek, çevrelerindeki uygulamaları gözlemek ve dünyada neler olup bittiğini yine İnternet erişimleri sayesinde en azından okuyarak öğrenmek.

Yazının ana temasına, elektronik pazarlama stratejilerini geliştirme sürecine geri dönersek, stratejilerde dikkate alınması gereken iki temel prensip etkileşim ve paylaşımdır. Bu mecranın etkileşime olanak sağladığı ve bu olanakları fırsata çevirmek için çaba sarf etmek gerektiği her zaman göz önünde bulundurulmalıdır. Bu mecrada uygulanan faaliyetlerin bir diğer önemli avantajı ise ölçülebilmesidir. Ölçülemeyen performansların iyi yönetilemeyeceği herkes tarafından bilinen en temel işletme kurallarından birisidir. E-mecrada gerçekleştirilen uygulamaların ölçümlenmesi ve değerlendirilmesi sonucunda bu uygulamaları daha etkin ve verimli hale getirmek mümkündür. Bunun yanı sıra geleneksel mecrada uygulanan pazarlama yöntemleriyle karşılaştırıldığında çoğu zaman daha maliyet etkin çözümler olacaktır. 

Elektronik pazarlama uygulamaları ana başlıklarla aşağıda listelenmiştir.

 Web sitesi kurarak sanal dünyada yer almak ve bu adresten erişilebilir olmak. Sadece ana sayfadan değil diğer sayfalarından da doğrudan erişilebilirlik olmak. Ürün ve hizmet tanıtımıyla ilgili mikro siteler yapılmışsa bunların erişilebilirliğini sağlamak
 Arama motorlarında anahtar kelimeler satın alarak sitenin ana sayfa ve ilgili sayfalarına yönlendirme yapabilmek. Uygun  anahtar kelime seçimi yapmak ve bu kelimelerin siteye ne derece yönlendirme ve işlem sağladığını test etmek.
 Arama motorlarında doğal arama sonuçları listesinde yer almak ve üst sıralarda çıkmak için  arama motoru optimizasyonunu yapmak
 Firmanın kurumsal web sitesi haricinde ürün ve hizmetlerine ait farklı web siteleri kurmak, ürün ve kampanyalar için mikro siteler oluşturmak
 Online ve mobil mecrayı pazarlama amaçlı kullanmak.
 Yaratıcı banner reklamlar, advergaming vb. uygulamaları tasarlamak
 Diğer sitelerle reklam ortaklığı programları geliştirmek
 E-posta pazarlaması yapmak
 Düzenli e-bülten gönderimi yapmak
 Sosyal ağlarda, bloglarda, paylaşım sitelerinde yer almak
 Sosyal mecrayı takip etmek ve kullanmak. Firma hakkında, ürün ve hizmetleri hakkında olumlu görüş ve yorumların yapılması için çaba sarf etmek. Olumsuz görüş ve şikayetler yayılmadan önce önlem almak
 Ağızdan ağıza pazarlama (Word of Mouth Marketing) stratejisini kurgulamak ve uygulamak
 Mobil pazarlama fırsatlarını değerlendirmek

 Yukarıda verilen her bir maddenin pratikte çok detaylı ve yaratıcı uygulamalarına şahit oluyoruz. Fakat  ana hatlarıyla her birini gerçekleştirmeye basit e-uygulamalarla başlamak mümkündür. Zaman içinde bu e-uygulamaları kullandıkça bir öğrenme sürecinden geçilecek ve her yeni uygulama bir öncekini iyileştirmeye olanak sağlayacaktır. Bunlar,  uygulamalara başlamaya cesaret edebilecek kadar bilgi birikimi edinip bunları benimseyen ve kullanan  KOBİ’lerin  kendi düşünceleridir. Unutulmalıdır ki erken kalkan erken yol alır. Unutulmaması gereken bir diğer konu ise bu uygulamaların izinli pazarlama prensiplerine uygun yapılması ve etkileşim kavramının tek taraflı değil iki taraflı olduğunun dikkate alınmasıdır. Pazarlama stratejileri geliştirirken müşterisini tanımayan, dinlemeyen, onun istek ve beklentilerini doğru anlayıp ona uygun ürün ve hizmet geliştirmeyen, kısacası doğru ürün ve hizmeti, doğru zamanda, doğru yerden, doğru fiyata sunmak için e-mecranın nimetlerinden yararlanmasını bilmeyenler için günümüzün rekabetçi piyasalarında yaşama şansı azalacaktır. Tüm bunları en iyi şekilde yapabilmek için etkileşim, paylaşım ve ölçmeye olanak sağlayan strateji kısaca e-pazarlama stratejileridir.

Haziran 2009
Şule Işınsu Özmen